Jump to content

CERN

Mai Wikipedia
He māhele o kekahi pūpū hoʻoheheheʻe o CERN me ka hōʻailona CERN. He kahua kukuna.

ʻEulopa Hui No Ka Noiʻi Nukelia (CERN - Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire) he kikowaena noiʻi kino liʻiliʻi nui loa o ka honua. Aia ma Meyrin, Kuikilani, kokoke i ka palena me Palani. He 24 mau ʻāina lālā ko CERN, a he 70 a ʻoi kānaka limahana.[1]

Ka Mōʻaukala

[E ho'opololei | edit source]

Ua hoʻokumu ʻia ʻo CERN ma ka lā 29 Kepakemapa 1954 me 12 mau ʻāina hoʻokumu. I ka makahiki 1955, ua kūkulu ʻia ke kikowaena nui ma Meyrin. ʻO Werner Heisenberg kekahi o nā kānaka ʻepekema i kākoʻo i kēia papahana.[2]

Nā Mea I Loaʻa

[E ho'opololei | edit source]
  • 1973: Ka loaʻa ʻana o nā kahe kaulike ma ka Gargamelle
  • 1983: Ka ʻike ʻana i nā W a me Z bosons
  • 1989: Ka hana ʻana i ka Pūnaewele Puni Honua e Tim Berners-Lee
  • 1995: Ka hana mua ʻana i ka antihydrogen
  • 2012: Ka loaʻa ʻana o ka Higgs boson

Nā Mīkini

[E ho'opololei | edit source]

Large Hadron Collider

[E ho'opololei | edit source]

ʻO ka Large Hadron Collider (LHC) ka mīkini hoʻoheheʻe kino liʻiliʻi nui loa o ka honua. He 27 kilomika kona lōʻihi a aia ma lalo o ka honua. Ua hoʻomaka ka LHC i ka makahiki 2008.[3]

Nā Mīkini ʻĒ Aʻe

[E ho'opololei | edit source]
  • Proton Synchrotron (PS)
  • Super Proton Synchrotron (SPS)
  • LINAC 4
  • ISOLDE
  • Antiproton Decelerator (AD)
  • ELENA

Ka Hoʻonohonoho

[E ho'opololei | edit source]

He 1,405 miliona CHF ke kālā hoʻohana no ka makahiki 2022. ʻO Seth Dobbs ke Pelekikena a Luna Hoʻokele Nui (CEO) mai Nowemapa 2023, a ʻo Tim Berners-Lee ka Luna Hoʻokele Emeritus.[4]

Nā ʻĀina Lālā

[E ho'opololei | edit source]

He 24 mau ʻāina lālā piha:

Nā Kūmole

[E ho'opololei | edit source]
  1. World Wide Web Consortium. "CERN in Figures". https://home.cern/about/who-we-are/our-governance/member-states
  2. CERN. "Our History". https://home.cern/about/who-we-are/our-history
  3. CERN. "The Large Hadron Collider". https://home.cern/science/accelerators/large-hadron-collider
  4. CERN. "CERN Leadership". https://home.cern/about/who-we-are/our-governance/cern-leadership

Nā Loulou I Waho

[E ho'opololei | edit source]

E nānā pū

[E ho'opololei | edit source]
He ʻōmuku kēia mea. Inā hiki iā ʻoe ke ʻōlelo Hawaiʻi, e kōkua mai i ka holomua ʻana i kēia mea.