CERN

ʻEulopa Hui No Ka Noiʻi Nukelia (CERN - Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire) he kikowaena noiʻi kino liʻiliʻi nui loa o ka honua. Aia ma Meyrin, Kuikilani, kokoke i ka palena me Palani. He 24 mau ʻāina lālā ko CERN, a he 70 a ʻoi kānaka limahana.[1]
Ka Mōʻaukala
[E ho'opololei | edit source]Ua hoʻokumu ʻia ʻo CERN ma ka lā 29 Kepakemapa 1954 me 12 mau ʻāina hoʻokumu. I ka makahiki 1955, ua kūkulu ʻia ke kikowaena nui ma Meyrin. ʻO Werner Heisenberg kekahi o nā kānaka ʻepekema i kākoʻo i kēia papahana.[2]
Nā Mea I Loaʻa
[E ho'opololei | edit source]- 1973: Ka loaʻa ʻana o nā kahe kaulike ma ka Gargamelle
- 1983: Ka ʻike ʻana i nā W a me Z bosons
- 1989: Ka hana ʻana i ka Pūnaewele Puni Honua e Tim Berners-Lee
- 1995: Ka hana mua ʻana i ka antihydrogen
- 2012: Ka loaʻa ʻana o ka Higgs boson
Nā Mīkini
[E ho'opololei | edit source]Large Hadron Collider
[E ho'opololei | edit source]ʻO ka Large Hadron Collider (LHC) ka mīkini hoʻoheheʻe kino liʻiliʻi nui loa o ka honua. He 27 kilomika kona lōʻihi a aia ma lalo o ka honua. Ua hoʻomaka ka LHC i ka makahiki 2008.[3]
Nā Mīkini ʻĒ Aʻe
[E ho'opololei | edit source]- Proton Synchrotron (PS)
- Super Proton Synchrotron (SPS)
- LINAC 4
- ISOLDE
- Antiproton Decelerator (AD)
- ELENA
Ka Hoʻonohonoho
[E ho'opololei | edit source]He 1,405 miliona CHF ke kālā hoʻohana no ka makahiki 2022. ʻO Seth Dobbs ke Pelekikena a Luna Hoʻokele Nui (CEO) mai Nowemapa 2023, a ʻo Tim Berners-Lee ka Luna Hoʻokele Emeritus.[4]
Nā ʻĀina Lālā
[E ho'opololei | edit source]He 24 mau ʻāina lālā piha:
- Nā ʻāina hoʻokumu (12): Pelekiuma, Kenemaka, Palani, Kelemānia, Helene, ʻĪkālia, Nekelana, Nolewai, Kuekene, Kuikilani, Aupuni Mōʻī Hui Pū ʻia, a me Iugosolawia (i haʻalele i ka makahiki 1961)
- Nā ʻāina i komo ma hope: ʻAukekulia, Kepania, Pokukala, Pinilana, Pōlani, Hunakalia, Tiekia, Solowakia, Pulukalia, ʻIseraʻela, Lomānia, Seripia, a me ʻEsetonia
Nā Kūmole
[E ho'opololei | edit source]- ↑ World Wide Web Consortium. "CERN in Figures". https://home.cern/about/who-we-are/our-governance/member-states
- ↑ CERN. "Our History". https://home.cern/about/who-we-are/our-history
- ↑ CERN. "The Large Hadron Collider". https://home.cern/science/accelerators/large-hadron-collider
- ↑ CERN. "CERN Leadership". https://home.cern/about/who-we-are/our-governance/cern-leadership
Nā Loulou I Waho
[E ho'opololei | edit source]E nānā pū
[E ho'opololei | edit source]![]() |
He ʻōmuku kēia mea. Inā hiki iā ʻoe ke ʻōlelo Hawaiʻi, e kōkua mai i ka holomua ʻana i kēia mea. |