Ho'omana Iukaio

'O ka Ho'omana Iukaio (Hebero: יְהוּדִים, Yehūdīm; Inoa kahikohiko Hebero יְהוּדָה, Yehūdah, "Judah", mai ka Helene Ἰουδαϊσμός Ioudaismos) he ho'omana lāhui me he moʻo hoʻomana, moʻomeheu, kānāwai o nā kanaka Iukaio. ʻO Ka Hoʻomana Iukaio he hoʻomana berita me Ke Akua i hoʻokahua ʻia e nā Pua o ʻIkelaʻela no nā poʻe Kiu. He mau liwele a poʻoʻōlelo, nohona, noʻonoʻo akua, a nā ʻano o ka hoʻonohonoho ʻana kā ka Hoʻomana Iukaio. He ʻāpana wale ka Torah i ka poʻoʻōlelo nui aʻe, o ka Tanakh, ai ʻole ka Baibala Hebero, a he nohona i aʻoaʻo walaʻau ʻia mai nā poʻoʻōlelo ʻē aʻe e like me ka Midrash a me ka Talmud. Me he akahi a 14.5 a 17.5 miliona mau poʻe Iukaio ma ka honua, ka Hoʻomana nui 10 ma ka honua.

Ua hoʻomaka ʻia ka Hoʻomana Iukaio ma ka Hikina Waena i ka Wā Keleawe. Ua liliuewe mai nā hoʻomana ʻIkelaʻela kahiko akahi a ka makahiki 500 BCE, a ʻo ka Hoʻomana Iukaio kekahi o nā hoʻomana akua kahi mua. Ua kapa ʻia nā poʻe Hebero a me nā poʻe ʻIkelaʻela i he mau "Iukaio" i nā puke hopena o ka Tanakh, e like me ka Puke o ʻEsetera, me ka inoa pani o Iukaio na "Nā pua o ʻIkelaʻela". Ua alakaʻi nā nohona, nā waiwai, a me nā puke kapu o ka Hoʻomana Iukaio i nā hoʻomana ʻAberahama ʻē aʻe, e like pū me ka Hoʻomana Kristiano a me ka Hoʻomana Mohameka.

He poʻe lāhui hoʻomana kō nā kanaka Kiu, me he poʻe i hānau Iukaio a nā poʻe i lilo Iukaio. Ma 2015, akahi 14.3 miliona i helu ai mai ka lehulehu piha o nā Iukaio, ai ʻole 0.25% o ka lehulehu piha o nā poʻe i noho ai ma ka honua. Noho akahi a 43% o nā Kiu a pau ma ʻIkelaʻela a he 43% aʻe ma ʻAmelika Hui Pū a me Kanaka, ka hapa aʻe ma ʻEuropa, a nā hapa ʻuku o nā wahi e like me ʻAmelika Lākina, ʻĀkia, ʻApelika, a me Nūholani.