Hulikanaka
He hulikanaka kahi hui o nā poʻe i komo i ka launa pū ʻana o i ka kanaka launa, a i ʻole kanaka hui a nui i ka ʻāina like ʻole a me ka pae kaiāulu, e pili ana i ka mana politika like ʻole a me ka manaʻo e makemake ai ka moʻomeheu. He ʻano ʻokoʻa nā ʻano kaiāulu o nā pilina (pili i waena) ma waena o nā poʻe e hōʻike i kahi moʻomeheu ʻokoʻa a me papa pūnaehana; hiki ke wehewehe ʻia kahi kaiāulu kanaka e like me ka huina o kēlā mau pilina i waena o kāna poʻe lālā. I ka ʻepekema pilialoha, ʻike pinepine kahi lehulehu i nā stratification a i ʻole kaha hoʻokūʻali i loko o nā hui.
Hoʻokumu ʻia nā kaiāulu i nā ʻano hoʻohālike e ka manaʻo ʻana i kekahi mau hana a i ʻole ka ʻōlelo he nāʻano ʻlelo. ʻO kēia mau hiʻohiʻona o ka ʻano hana i loko o kahi kaiāulu i hāʻawi ʻia e ʻike ʻia ma nā ʻano kaiāulu. ʻO nā hui ʻana, a me kā lākou ʻano, e loli mau i nā loli mau a mau loa.
Ma kahi e ulu pū ana, hiki i kahi kaiāulu ke hiki i kona mau lālā ke pōmaikaʻi i nā ala ʻē aʻe e paʻakikī i kekahi kanaka; hiki ke hoʻokaʻawale ʻia nā ʻokoʻa a me ka ʻoihana a i kekahi mau hihia i ʻike ʻia e uhi ʻia. Hiki nō i ke kaiāulu kekahi o nā poʻe like ʻole e alakaʻi ʻia e ko lākou mau ʻano iho a me nā ʻano pono i loko o kahi kaiāulu nui, ʻoi aku ka nui. ʻO kēia manawa i kapa ʻia kēia mau ʻōpala, kahi huaʻōlelo i hoʻohana nui ʻia ma loko o ka criminology.
ʻOi aku ka laulā, a ma waena hoʻi o ka noʻonoʻo i ka hoʻolālā ʻana, e hōʻike ʻia kahi kaiāulu e like me ka hoʻokō waiwai, kūloko a hoʻi, ʻoihana i moʻomeheu Hoʻopiʻi. Ma kēia mea hiki i ke kaiāulu ke manaʻo i ka pilina pili o ka poʻe me ka honua a me nā poʻe ʻē aʻe, ma mua o ka "poʻe" ʻē aʻe ma mua o ka poʻe a me ko lākou ʻano ʻoluʻolu.